Stina Wraunecker: İmre Thököly (1657–1705)
-
-
Johannes Meyer: İmre Thököly Erdel ordularının başında, 1678
-
İmre Thököly ve Kara Mustafa
İmre Thököly Anı Evi
(İzmit - Kocaeli)
Sergiye dair
14. Kasım 2008 tarihinde Kocaeli Büyükşehir’in bir parçası olan İzmit’in Seka Parkında Thököly Anıevi açıldı. Bu bina 1701-1705 yılları arasında bu şehirde mülteci hayatı sürdüren İmre Thököly’nin anısına düzenlenmiştir.
Thököly sekiz yaşındayken, Erdel prensi Mihály Apafi tarafından daha önce Máramaros sonra da Árva vilayetleri beyliğine getirilmiştir. 1668-1670 yılları arasında Eperjesi şehrindeki, Lutheran kolejde eğitimine devam etmiştir. Wesselényi adıyla anılan bağımsızlık yanlısı gizli örgütlenme ortaya çıkarılınca - ki bu organizasyonlarda onun babası da yer almıştır - Erdel topraklarına kaçmıştır. Burada Macar Krallığı’na karşı başlayan savaşa katılmış ve 8 Ocak 1680’de de isyancılar tarafından isyan güçlerinin başına getirilmiştir. Orduları sonraki yıllarda önemli askeri başarılar kazanmışlardır. 1682-1685 yılları arasında “Yukarı Macaristan”daki Osmanlıya bağlı bir beylik devleti olan “Orta Macar” beyliğinin başına getirilmiştir. 1685’de Osmanlı güçleri tarafından Várad şehrinde yakalanmış ve 1688 yılına kadar da tutsak kalmıştır. Bunun ardından da toprakların ele geçirilmesi savaşlarına Türklerin safında katılmıştır. 1699 yılında savaşı takip eden Karlofça anlaşması gereğince Osmanlı İmparatorluğu topraklarının iç bölgelerine sürülmüştür. Çok sayıda yandaşı sürgün yıllarında ona eşlik etmiştir. Siyasi mültecilerin kalacakları yer olarak önce Csiprovac ve çevresindeki birkaç köy tespit edilmişti, ama Thököly ve yakın çevresi bu süreç içersinde İstanbul’da ikamet ediyordu. Ancak Thököly eylül 1701 tarihinde izinsiz Edirne’ye gitti. Ardından Thököly ve maiyetindeki insanlar İzmit şehrine (eski Rumca adıyla Nikomedia) yani “çiçekler tarlasına” yerleştirildiler. Beyin eşi olan İlona Zrínyi 1703 yılının şubat ayının 18. günü hayata gözlerini yumdu. Thököly ise 13 Eylül 1705 yılında vefat etti.
Külleri 1906 yılında üvey oğlu, II. Ferenc Rákóczi, József Rákóczi, Miklós Bercsényi eşi Krisztina Csáky, Antal Esterházy ve Miklós Sibrik’in külleriyle birlikte Macaristan’a getirildi. Küllerin getirilebilmesi, 1906 yılında yayınlanan XX. Yasası kapsamında Rákóczi ve mücadele arkadaşlarını mülteciliğe mahkum eden 1715 yılı XLIX yasasının 2. ve 3. maddelerinin iptal edilmesiyle mümkün olabilmişti. İmre Thököly’nin külleri daha sonra Késmárk şehrindeki yeni Evangelik kilisesinde ebedi uykularına defnedildi.